GÜNCELLEME (5 Eylül 2005).
Bu yazıma Yalçın Kümeli’den gelen cevabı ve benim karşı cevabımı Yorumlar (Comments) bölümüne ekledim. Kendilerine cevaplarından ötürü teşekkür ediyorum.
GÜNCELLEME (2 Eylül 2005).
Altın Kitaplar’dan gelen cevabı Yorumlar (Comments) bölümüne ekledim. Kendilerine teşekkür ediyorum, ancak, yine de, buradaki asıl sorumluluğun Altın Kitaplar’dan ziyade, Taylan Kümeli’ye ait olduğunu düşünüyorum.
——————————————
Taylan Kümeli’nin bu kitabını eşim almış. Aslında ben bu konulardaki kitapları daha çok yabancı kaynaklardan ve Internet’ten takip ederim, ama madem alınmış, bari okuyayım dedim. Kitap aslında günümüzde beslenme ve sağlıklı yaşam konusunda tartışılan bir çok konuda güzel bilgiler içeriyor. Ancak, bu kitabı okumaya devam ettiğimde, bazı inanılmaz hatalar gözüme çarpmaya başladı. Öncelikle, kitabın editörü çok kötü, kitabın içinde sayısız yazım hatası mevcut. Bundan daha kötüsü, kitabın birçok bölümünde, direkt İngilizce’den çeviri yapılmasından kaynaklanan çok önemli ve insanları yanlış yönlendirecek hatalar var; işte sizin için seçtiklerim:
53. Sayfadaki “Fluorit” Başlıklı bölümden bir alıntı:
“… bu nedenle yurdumuzda ve çeşitli ülkelerde içme suyuna fluorit katılır. Fluorit olmayan yerleşim yeri nerdeyse hiç kalmadı…”
Türkiye’de herhangi bir yerde içme suyuna flor katıldığını ben duymadım, sanırım “yurdumuz” denen yer A.B.D. olsa gerek 🙂 Türkiye’de içme suyuna sadece bolca “klor” katılır. Flor katılan yerleri bilenler varsa, bana iletirlerse sevinirim. (Üstelik son yapılan çalışmalar, flor’un insan sağlığına ciddi olumsuz etkileri olabildiğini göstermekte (kanserojen) ve ABD’de de bunun tartışmaları devam etmekte)
55. Sayfadaki “Diyetlerde lif oranını arttırmak…” başlıklı kutucuktan alıntı:
“Günde en az 5 meyve ve sebze tüketmek, beyaz un ve şeker yerine tamamen ekmeği tercih etmek…”
Burada da net bir şekilde, kötü tercüman problemi var. Diyetimizde lif oranını arttırmak için tamamen ekmeği tercih etmemiz yeterli olsaydı, Türkiye’de zaten hiç böyle bir problem olmazdı, hepimiz zaten bol bol ekmek yiyoruz 🙂 Burada, İngilizce’deki asıl yazar demek istemiş ki “whole bread” yani, tam tahıl ekmeği. Aslında bunu Taylan Kümeli’nin bildiğine eminim, ama sanırım kendi kitabını okumak zahmetine katlanmamış 🙂
226. Sayfadaki “Ayurveda” başlıklı bölüm:
Bu bölümde Ayurveda gelenekleri anlatılırken “Ayurveda’da üç çeşit vücut tipi vardır: Vata, Pitta ve kapha…” denmiş ve kapha tipi vücudun ne tip bir diyet uygulaması gerektiği anlatılmış. Ama, bölüm burada birden bire bitiyor, yani vata ve pitta tipi vücut nedir, ne yapmalıdır bölümü yok. Sanırım bu bölümleri tercüman kaybetmiş 🙂
192. Sayfadaki, “Yo-Yo diyetleri ve Kadınlar” bölümünün “b” paragrafından bir alıntı:
“Başlangıç olarak ağır ağır kilo vermeyi, örneğin, her ay 4 kg’a yakın kilo kaybını hedefleyin. Örnek olarak, sağlıklı beslenme düzeninizi bozmadan günlük aldığınız kaloriyi en fazla 500 kaloriye indirin…”
İşte bu çok feci bir tercüman golü. Dünyanın herhangi bir yerindeki, herhangi bir diyetisyen, günlük 800-1000 Kcal’den daha düşük enerji içeren bir diyetin “tehlikeli derecede düşük kalori içeren, açlık diyeti” anlamına geldiğini bilir. Bu tip diyetler, hayati tehlike durumundaki obezler dışında kimseye tavsiye edilmez, o da doktor kontrolünde. Bir insanın sadece yatarak harcadığı kalorinin (vücudun zarar görmemesi için) günlük olarak 800-1000 Kcal civarına denk geldiğini, ben okuduğum kaynaklardan biliyorum. İngilizce asıl metinde denmek istenen aslında şuymuş: “Günlük aldığınız kalori miktarınızı en fazla 500 Kcal azaltın. Yani, günlük ortalama 2500 Kcal ile besleniyorsanız, bunu 2000’e indirin ki, ağır ağır kilo verin.” İnanılmaz!
Bu örneklere benzer o kadar çok hata var ki, çok detaylı incelemenize gerek yok. Hatta, Taylan Kümeli’nin önsözünde bile düşük ve eksik cümleler mevcut.
Benim yorumum şudur: Bu kitabın sadece giriş bölümü Taylan Kümeli tarafından yazılmıştır. Geri kalan bütün bölümler, kitabın “bibliyografya” denilen bölümünde yer alan kitaplardan aynen tercüme ettirilerek yayınlanmıştır. Eğer Taylan Kümeli, bu çeviri yaptırttığı bölümleri kendisi okuyarak, ülkemize uyarlasaydı, bu bile kabul edilebilirdi, ancak ne yazık ki, ben Taylan Kümeli’nin bu kitabı baştan sona 1 kere bile okuduğuna kesinlikle inanmıyorum.
Çok acıdır ki, Türkçe kaynak yetersizliği olan ülkemizde, birçok insan, yapılan pazarlama çalışmalarının etkisi ile, bu kitabı kapış kapış satın alıp okuyor. Çok yazık. Altın Kitaplar’ı da böyle bir kitabı yayınladığı için ayrıca kınıyorum.
Altın Kitaplardan gelen cevaptır:
—–Original Message—–
From: Altın Kitaplar [mailto:info@altinkitaplar.com.tr]
Sent: Friday, September 02, 2005 12:39 PM
Subject: Re: Serdar Ã-ner: Sentez Diyeti Rezaleti!
Sayın Öner,
Eleştirilrinizi okudum. Bu hataları biz de farkettik ve son baskıda düzeltmiştik. Kitap maalesef çok aceleye getirildiği için bir çok hata olmuştu. Ayrıca yayına bizim bünyemiz dışında hazırlandı. Yeni düzeltilmiş baskıdan size gönderebiliriz.
Saygılar
Batu Bozkurt
serdar Bey,
öncelikle bu kadar dikkatli bir okuyucu olduğunuz için, içinde ne yazarsa doğrudur mantığında kitap okumadığınız için teşekkürler. kitabı okumadım. geçen yıl yaptığım araştırmalardan sonra zaten diyet endüstrisine yardımcı olan diyetisyenlerin hiç bir dediklerine inanmıyorum. umarım bu yazdıklarınız pekçok kişiye ulaşır. ve kesinlikle haklısınız Altın Kitaplar’ın çok daha dikkatli olması gerekirdi.
Kolay Gelsin
Anjel
Bu yorum bir blog yöneticisi tarafından silindi.
—–Original Message—–
From: yalcin@atlas.net.tr [mailto:yalcin@atlas.net.tr]
Sent: Monday, September 05, 2005 12:12 PM
To: ‘Serdar Öner’
Cc: TAYLAN KÜMELİ
Subject: RE: Taylan Kumeli Web Sitesi Iletisim Formu!
Serdar Bey ;
Sentez Diyeti kitabi ile ilgili yorumlarinizi link verdiginiz sitenizden okuduk.
Oncelikle Taylan Kumeli’inin kitabina gosterdiginiz ilgi ve dikkatli incelmeniz icin size cok tesekkur ederiz.
Evet, oldukca yogun calistigi icin yapilmis olan kitaptaki bir takim hatalarin farkina sonradan varildi ve ilk baskidan sonraki baskilarda
bunlar mumkun oldugu kadar duzeltilmeye calisildi.Sizin yorumlarinizda belirtilenler de Editor arkadasa iletildi ve sonraki baskilarda duzeltilmesi istendi.
Ayrica yeniden bir inceleme yapip daha ozenli bir duzeltme yapilacagini da belirtmek isteriz.
Bununla beraber devamli olarak insanlara Saglikli Beslenmenin onemini anlatmaya calisan ve bu konuda da cok basarili olmus, cok sayida insani gercekten sagligina kavusmus bir insanin verdigi emek ile ilgili yaptiginiz yorumda kullandiginiz bazi kelimelerin uzucu oldugunu da belirtmek isteriz. Turkiye’nin bir cok yerinden bize ulasan baska diger yorumlarda kitapdan gayet guzel yararlanildigini da ogreniyoruz.Bu kelimeler ile ilgili kirginligimizi belirtir, yine de yaptiginiz geri bildirim icin tekrar tesekkur ederiz.
YALÇIN KÜMELİ
TAYLIGHT SAĞLIK HİZMETLERİ LTD. ŞTİ.
TAYLAN KÜMELİ SAĞLIKLI BESLENME ve DİYET MERKEZİ
NİŞANTAŞI – İSTANBUL
—–Original Message—–
From: Serdar Oner
Sent: Monday, September 05, 2005 11:47 AM
To: ‘yalcin@atlas.net.tr’
Cc: ‘TAYLAN KÜMELİ’
Subject: RE: Taylan Kumeli Web Sitesi Iletisim Formu!
Merhaba Yalçın Bey,
Cevabınız için teşekkürler. Kitabın amacı benim için de önemli. Yazımda da bahsettiğim gibi, ülkemizde bu konularda çok önemli bir Türkçe kaynak eksikliği mevcut. Hatta ben kitabı elime alıp, şöyle hızlıca karıştırdığımda da çok hoşuma gitmişti ve “Sonunda bu konuda güzel bir kitap” demiştim. Ancak, bu kitabın, özellikle kamuoyunca çok iyi tanınan ve sözü dinlenen bir kişi tarafından yazılmasına rağmen, bu kadar vahim hatalarla baskıya girmiş olması çok acı. Benim Taylan Kümeli’nin bu konulardaki bilgisinden şüphem yok. Basından takip ettiğim kadarıyla, kendi konusunda iyi bir bilgi seviyesine sahip. Ama, bu durumda, kitabın bu şekilde baskıya girmesinde çok büyük bir ihmal olduğu ortaya çıkıyor ve bunun hiçbir bahanesi olamaz.
Kitaptaki hataların birçoğu, kişsel sağlık problemlerine sebep olabilecek hatalar. Kitaptaki hataların düzeltildiğini belirtiyorsunuz. Peki, düzeltilmemiş baskıyı satın alanlara, bu hatalar ile ilgili bilgi veridi mi? Bu konuda insanları bilgilendirmek için ne gibi bir önlem almayı düşünüyorsunuz? Böyle bir kitabı, Türkiye’de değil de, A.B.D.’de piyasaya sunmuş olsanız, maddi-manevi ne kadar vahim sonuçlarla karşılaşabileceğinizi her halde tahmin edebilirsiniz.
Blogumda yazımdaki (belki) sert üslubum, bu hatanın herhangi biri tarafından değil de, kendi konusunda marka olmuş bir kişi tarafından yapılması, iyi ve kötü etkilerinin aynı oranda daha fazla ortaya çıkma ihtimalinden kaynaklanmakta.
Saygılarımla.
Serdar Öner
http://serdaroner.blogspot.com
Sevgili Serdar,
Boylesine onemli bir konuda gosterdigin titizlige ve sorumluluk bilincine hayran kaldim. Tesekkur etmek istedim.
A.Kutan
Tespitlerinizde çok haklısınız. Bende göstermiş oldugunuz titizlik ve eleştirisel yaklaşım için kendi adıma size hayran kaldım.
tepkilerinizde çok haklısınız, savunmalarını da çok kötü buldum ben, keşke hiç bir şey yazmasalrdı..
flourit ve 500 kalori hatası çok büyük, okuyanlar 500 kalorilik diyete başlasa Taylan hanım hesabını verebilecek miydi?
Tepkinizi çok yerinde buldum üniversite öğrencisiyim ve bu çeviri olayını bazı hocalarımızında yaptığını düşünüyorum bencede sadece giriş kısımları onlara ait türkçe yayınlar beslenme ve diyet konusunda gerçekten sınırlı çok dikkatli bi okuyucusunuz teşekkürler
Merhaba,Türkiye’deki içme sularındaki flor miktarını bulmaya çalışırken blogunuza rastladım.Neyi eleştirdiğiniz bilmiyorum ama direk kendi aradığım şeyle ilgili yazdıklarınızı farkettim.”Üstelik son yapılan çalışmalar, flor’un insan sağlığına ciddi olumsuz etkileri olabildiğini göstermekte (kanserojen) ve ABD’de de bunun tartışmaları devam etmekte)” demişsiniz.Lütfen uzmanı olmadığınız bir konuda ,hele hele toplum sağlığını bu kadar etkileyen bir konuda ahkam kesmeyin.Size sadece bir referans vereceğim oradan şayet bulabilirseniz ve dahi okumak isterseniz tamamına bakarsınız,bulamazsanız ben de size yollayabilirim.
Kaynak:Primary Preventive Dentistry – 6th Ed. (2004)
Alıntı: Summary Water fluoridation is the prime example of community-based caries prevention where the benefits accrue to all individuals consuming drinking water that is optimally fluoridated without regard to socioeconomic status. Fluoridation remains a safe, effective, efficient, economical, environmentally sound, and socially equitable public health measure to prevent dental caries. 2 It also fulfills all of the requirements of an excellent public policy. 2 Based upon extensive scientific evidence, regarding the safety and effectiveness of fluoridation, numerous national and international organizations and agencies have advocated for the adoption of fluoridation as a means of reducing dental caries in a community. Despite some minor opposition that sporadically delayed fluoridation’s implementation in some locales, substantial progress has been made toward achieving the long-term goal of universal fluoridation in the United States. While the opposition to fluoridation has been fairly disorganized and generally not too effective, recent opposition from “alternative medicine” zealots and purveyors of unproved health modalities suggests that the public, elected officials, and the media may be both confused and unduly influenced in the future by such open support of anti-fluoridation efforts. Open opposition to fluoridation gives the “alternative medicine” promoters a convenient public forum with which to stress their “philosophical” differences from traditional science-based health care. The dental profession should educate the public, using risk-communication principles as a standard business practice to assist patients in obtaining accurate information about fluoridation.
dragut@gmail.com
bloglarınızı hem cok faydalı hem de cok dikkatli buldum tebrik ediyorum müthişsiniz
Serdar Bey yorumlarınızda gerçekten çok haklısınız.Ben de bir diyetisyen olarak çok başarılı meslektaşımın bu kadar ciddi tercüme hataları ile basılmış ve okurlara ulaşmış kitabını okumadım.Ancak sizin yorumlarınızı çok haklı buluyorum. Fakat piyasada bilimsellikten uzak yüzlerce diyet ve beslenme ile ilgili dokuman dolaşırken hastalar bu diyetlerden ölüyor yada sağlıkları bozuluyor.Diyetisyenleri acımasız eleştiren adını hatırlayamadığım okuruda kınıyorum hiç bir diyetisyenin verdiği diyetten ölen yada sağlığı bozulan olmadı.
Görüşlerinizi ilettiğiniz için teşekkür ederim Nuray hanım. Saygılar.